วันพฤหัสบดีที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2554

คำสรรพนามกำเมือง

ภาษาเหนือในที่นี้่จะเีรียกว่าำกำเมือง ข้าพเจ้าจะเขียนเนื้อหาเฉพาะเรื่องการพูดหรือภาษาพูดเท่านั้น เนื่องจากภาษาเขียนต้องเป็นผู้ศึกษาเฉพาะทางจริงๆ

คิง  ฮา บ่า ไอ่    เป็นสรรพนามที่ใช้กับเพื่อนหรือคนสนิท
คิง=เธอ  ( ถ้าภาษากลางปัจจุบันที่นิยมพูดกันเห็นจะเป็นคำว่า แก,มึง หรือ ข้า ซึ่งใช้กับเพื่อนสนิทเท่านั้น)
ฮา=ฉัน(   ถ้าภาษากลางปัจจุบันที่นิยมพูดกันเห็นจะเป็นคำว่า กู ซึ่งใช้กับเพื่อนสนิทเท่านั้น)
บ่า=ไอ้ (ใช้เฉพาะเป็นคำนามนำหน้าชื่อบุคคล ก่อนจะเรียกชื่อ คล้ายๆ คำว่านาย ภาษากลางแต่เป็นคำไม่สุภาพเหมือนคำ   ว่านาย ใช้นำหน้าชื่อใช้เรียกเฉพาะผู้ชาย)
ไอ่=ไอ้ ความหมายเหมือนคำว่้าบ่า แต่ปัจจุบัน(ปี54) นิยมมากว่าคำว่า บ่า อาจเพราะคล้ายกับภาษากลาง
อี่=อี  คำไม่สุภาพนี้เหมือนภาคกลางไม่ต้องอธิบายนะคะ

ต่อไปเป็นคำเหนือที่สุภาพใช้กันทั่วไป(ปี54)

ป้อ=พ่อ  แต่คำว่าป้อ อาจใช้นำหน้าเพื่อเรียกผู้อวุโสผู้ชาย คล้ายๆ ที่คนภาคกลางใช้คำว่า ลุงนำหน้าผู้อวุโสชายนั้นแหละค่ะ

แม่=แม่ คล้ายกับคำว่าป้อ แต่นำหน้าผุ้อวุโสหญิงที่อายุมากกว่าแม่(ของตัวเอง) จะใช้คำนี้ แต่ถ้าอายุน้อยกว่าแม่จะใช้คำว่าปี้=พี่ นำหน้าแทนค่ะ

อี่เอ้ยหรือเอ้ย=พี่สาวหรือใช้เรียกเฉพาะพี่สาวที่อายุมากที่สุดในครอบครัว

อี่หล้าหรือหล้า=น้องสาวคนสุดท้องในครอบครัว
ปี้=พี่ ใช้เป็นสรรพนามนำหน้าชื่อ ใช้เรียกผู้หญิงที่อายุมากกว่า หรือ
ปี้สาว ก็แปลว่าพี่สาว

อ้าย=พี่ชาย เป็นสรรพนามใช้นำหน้าชื่อสำหรับเรียกผู้ชายที่อายุมากกว่าผู้พูด
อ้ายบ่าว=พี่ชาย ถ้าพูดว่าเป็นอ้ายบ่าวของ.. แปลว่า เป็นพี่ชายของ... 

อี่น้องหรือน้อง = ลูกหรือน้อง ในภาษาเหนือบิดามารดานิยมเรียกลูกสาวตัวเองว่า อี่น้อง หรือ ใช้น้องนำหน้าชื่อลูกสาวตัวเอง และคำว่าน้องยังเป็นสรรพนามน้ำหน้าชื่อใช้เรียกเด็กผู้หญิงหรือเด็กสาวที่อายุน้อยกว่าผู้พูด แต่ไม่นิยมใช้นำหน้าผู้ชาย

อุ้ย=ย่า...,ยาย..,ปู่...,ตา... เป็นคำสรรพนามใช้นำหน้าชื่อสำหรับเรียกชื่อผู้อวุโสผู้ชายหรือหญิง ส่วนคนในครอบครัวจะใช้อุ้ยคำเดียวสำหรับเรียกปู่ย่าตายายของตัวเฉพาะตอนคุยด้วยกันจะไม่ใช้สรรพนามตามด้วยชื่อ แต่หากเป็นสรรพนามบุรุษที่ 3 (ใช้ตอนพูดถึง) จะใช้อุ้ยแล้วตามด้วยชื่อ

ย่า=ย่า  ตัว ย ที่เป็นตัวเอนเพื่อจะแสดงให้เห็นถึงการออกเสียงที่แตกต่างจาก ย ของภาคกลาง เพราะสำเนียงทางเหนือตัว ย จะมีเสียงสูงกว่าและเสียงขึ้นจมูก ถ้าเป็นภาษาเขียนจะมีรูปตัวอักษรตัวนี้ด้วย  แต่ภาคกลางไม่มีค่ะ ก็เลยใช้ ย เหมือนกัน  แต่ความหมายเหมือนกันคือ ย่า  แต่พิเศษกว่าหน่อย คือคนเมืองจะใช้คำนี้นำหน้าผู้อวุโสหญิงในสรรพนามบุรุษที่ 3 ด้วย  แต่จะไม่ใช้พูดต่อหน้าหรือตอนคุยด้วยกันค่ะ ถือว่าไม่สุภาพ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น